راهنمای جامع و تخصصی تجهیزات آکواریوم آب‌شور

راه‌اندازی یک آکواریوم آب‌شور پروژه‌ای بسیار زیبا و در عین حال تخصصی است که نیاز به دقت، تجهیزات مناسب و دانش کافی دارد.

تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی آکواریوم آب شور

 آکواریوم:

حداقل حجم مناسب برای آکواریوم های آب شور بهتر است 100 لیتر باشد و حجم کمتر از 100 لیتر برای تازه‌کارها توصیه نمی‌شود.

هرچه حجم بزرگ‌تر باشد، شرایط آب پایدارتر می‌ماند.

 ابعاد: ارتفاع زیاد آکواریوم رسیدن نور را برای مرجان‌ها کاهش می‌دهد،عرض و طول بیشتر باعث تهویه و حرکت بهتر آب می‌شود.

سیستم اورفلو: اگر سامپ استفاده شود، آکواریوم باید دارای اورفلو برای انتقال آب به سامپ باشد.

سامپ (Sump):

عملکرد:

مخزن فیلتراسیون مجزا که زیر یا کنار تانک قرار می‌گیرد، تجهیزات در آن نصب شده و از دید مخفی می‌مانند.

اجزای معمول سامپ:

بخش اول: فیلتر مکانیکی (مثل فیلتر ساک یا اسفنج)

بخش دوم: پروتئین اسکیمر

بخش سوم: بیومدیا یا لایوراک

بخش چهارم: محل بخاری و پمپ برگشت

مزایا:

افزایش حجم کلی آب (ثبات بیشتر)

دسترسی راحت به تجهیزات

تهویه بهتر و سطح‌گیری چربی از سطح آب اصلی

پروتئین اسکیمر (Protein Skimmer):

✔ عملکرد:

پروتئین اسکیمر حذف مواد آلی قبل از تبدیل به آمونیاک با تولید حباب‌های ریز که مواد آلی را جذب کرده و در ظرفی به‌نام Collection Cup جمع می‌کند.

✔ اهمیت:

در آکواریوم‌های آب‌شور که مواد آلی زیادی از غذادهی و تجزیه موجودات باقی می‌ماند، اسکیمر نقش حیاتی در کیفیت آب دارد.

✔ نکات انتخاب:

براساس حجم کل آب (Tank + Sump) انتخاب شود.

توصیه میشود حجم سامپ 25% حجم آکواریوم باشد

بهتر است قابلیت تنظیم دقیق جریان هوا و آب را داشته باشد.

نورپردازی تخصصی (Reef Lighting / LED)

✔ عملکرد:

تأمین نور مورد نیاز برای فتوسنتز مرجان‌ها و حفظ ریف‌های زنده. همچنین بر زیبایی کلی آکواریوم تأثیر دارد.

✔ انواع نور:

LED: پربازده، کم‌مصرف، قابل تنظیم طیف.

T5: نور یکنواخت اما با مصرف برق بالا.

Metal Halide: نور شدید ولی با حرارت و مصرف زیاد (قدیمی‌تر است).

طیف مورد نیاز مرجان‌ها:

Actinic Blue (420–460nm): تحریک فتوسنتز

UV (400nm): افزایش رنگ‌دهی مرجان‌ها

White (6500–10000K): برای دید انسان

موج‌ساز (Wavemaker )

✔ عملکرد:

تولید جریان متناوب و شبیه‌سازی حرکت آب در دریا

✔ دلایل اهمیت:

توزیع بهتر غذا و عناصر در آب

جلوگیری از ایجاد نقاط مرده (Dead Spots)

کمک به تبادل گاز و اکسیژن‌رسانی

قدرت جریان: به لیتر بر ساعت (L/h) یا گالن در ساعت (GPH) محاسبه می‌شود. بهتر است کل حجم آب آکواریوم 20 تا 30 برابر در ساعت جابجا شود.

فیلتر مکانیکی، شیمیایی و بیولوژیکی

فیلتر مکانیکی:

حذف ذرات معلق مانند فضولات و شن.

ابزارها: اسفنج، فیلتر ساک، پدهای پلی‌استری

فیلتر شیمیایی:

حذف سموم محلول، رنگ‌ها، بوی بد، فلزات سنگین.

مواد: زغال فعال (Carbon)، رزین‌،زئولیت (Zeolite)

✔ فیلتر بیولوژیکی:

تجزیه آمونیاک و نیتریت توسط باکتری‌های مفید.

مدیاهای متخلخل مانند ماتریکس،سیپوراکس،بیوبال و سرامیک

پمپ برگشت (Return Pump)

عملکرد:

بازگرداندن آب تصفیه‌شده از سامپ به تانک.

معیارها:

دبی مناسب: بین 3 تا 5 برابر حجم سامپ در ساعت.

هد پمپ: ارتفاعی که پمپ باید آب را بالا ببرد.

هیتر و دماسنج

عملکرد:

ثبات دمایی برای موجودات حساس دریایی (عمدتاً بین 24 تا 28 درجه).

وات دستگاه: برای هر یک لیتر تقریباً یک وات نیاز دارید.

دارای ترموستات دقیق و محافظ حرارتی باشد.

دماسنج:

دیجیتال دقیق‌تر از نوع شیشه‌ای

تسترهای شیمیایی آب

 چرا مهم است؟

آکواریوم آب شور نیازمند دقت بالا در پارامترهای شیمیایی است.

پارامترهای اصلی:

آمونیاک، نیتریت، نیترات

pH، KH (قلیائیت)

کلسیم، منیزیم، فسفات

شوری (با رفرکتومتر)

نمک دریایی:

ترکیب دقیق یون‌ها مشابه آب دریا (Ca, Mg, Na, Cl, KH, Sr).

برای ریف‌تانک، نمک‌های پریمیوم با عناصر کمیاب ترجیح داده می‌شوند.

شوری‌سنج:

هیدرومتر ساده ولی کم‌دقت.

رفرکتومتر اپتیکال یا دیجیتال بسیار دقیق‌تر

مکمل‌ها و مواد افزودنی

در ریف‌تانک، با مصرف عناصر توسط مرجان‌ها، نیاز به دوز کردن منظم داریم:

کلسیم، منیزیم، KH (Buffer)

Trace Elements (عناصر کمیاب مانند ید، آهن)