کودهای مایع آکواریوم گیاهی
انتخاب و استفاده از کودهای آکواریوم گیاهی برای بسیاری از افراد مبتدی مشکل مهمی میباشد. خوشبختانه این روزها کودهای متنوعی برای استفاده در آکواریومهای گیاهی در بازار یافت میشود ولی اطلاعات کمی در مورد نوع کود موردنیاز برای رشد گیاهان آکواریومی شما وجود دارد.
در هنگام انتخاب کود مناسب برای آکواریوم گیاهی خود، به نکات متعددی باید توجه کنید. اولین مورد جهت رشد مناسب گیاه آکواریومی که باید به آن توجه کرد نور و میزان مواد مغذی موجود در آکواریوم است. گیاهان موجود در تانک شما برای داشتن شرایط بهتر برای رشد نیاز به کود گیاهی دارند. البته قبل از افزودن هر مقدار از کود به میزان نور دریافتی گیاهان نیز باید توجه شود. بسته به اکوسیستم آکواریومها میتوان از سطوح مختلفی از مکملها و کود گیاهی مخصوص استفاده کرد.
دومین عامل مؤثر و مهم در رشد گیاهان آکواریومی میزان دی اکسید کربن (CO2) موجود در آب تانک میباشد. توجه داشته باشید میزان دی اکسید کربن محلول در آب آکواریوم بسته به میزان تراکم گیاهی و میزان نور موجود میباشد. اساساً، آکواریوم با میزان نور کم و متوسط نیاز به تزریق کم CO2 و یا حتی بینیاز از تزریق آن میباشد و درحالی که در تانک های پرنور برای برقراری تعادل نیاز به تزریق مقدار بالایی از CO2 خواهد بود.
زیرا که در صورت عدم تعادل بین میزان CO2 تزریقی و شدت نور زمینه مناسبی جهت رشد جلبک های مهاجم فراهم می گردد.
بهطورکلی مکملهای آکواریومی به دو دسته ریز مغذی (Micronutrients) و درشت مغذی (Macronutrients) تقسیم میشوند.
جهت خرید کودهای مایع آکواریوم گیاهی اینجا را کلیک کنید.
کودهای مایع آکواریوم
از مهمترین درشت مغذی ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نیتروژن (N):
نیتروژن از منابعی چون آمونیاک، نیترات و نیتریت تأمین می گردد.
این ترکیبات در تمام آکواریومهایی که ماهی دارند بهاندازه کافی یافت میشود.
نیتروژن یکی از اولین مواد مغذی است که برای حیات و رشد کافی گیاهان آکواریومی ضروری است.
سطح مناسب نیتروژن مورد نیاز گیاه آکواریومی با توجه به مقدار نور و استفاده از سیستم CO2 بین ۱۰ تا ۳۰ ppm میباشد.
با استفاده از کیت تست رایج در بازار میتوانید آن را اندازه گیری کنید.
کمبود این ماده اثرات مضری بر روی گیاهان دارد که معمولاً با سبز کم رنگ نوک برگهای تازه روییده و زرد شدن قسمت پایینی این برگها همراه است.
فسفر (P):
یکی دیگر از مهمترین درشت مغذیهای موردنیاز آکواریوم فسفر میباشد.
فسفر موجود در آب آکواریوم به شکل فسفات PO4 از مدفوع و باقی مانده غذاهای ماهیان بوده که برای آبزیان اثرات مخربی به همراه دارد و به همین دلیل باید مقدار آن در سطح پایینی در حدود ۱ تا ۳ ppm نگه داشت.
سطح بالای این ماده در آب موجب رشد جلبک شده و به همین خاطر نیز در صورتی که از گیاهان با رشد کم مانند آنوبیاس در آکواریوم خود استفاده میکنید پیشنهاد میشود از مقدار تقریبی ۰.۵ ppm استفاده شود.
کمبود فسفر نیز با دیدن سبزی بیشازحد معمول برگهای قدیمی گیاهان آکواریومی آب شیرین و ریزش بیشازحد آنها پس از مدتی قابل تشخیص است.
پتاسیم (K):
درشت مغذی بعدی مورد استفاده در آکواریوم گیاهی که معمولاً مقدار آن در آب آکواریوم کمتر از مقدار مورد نیاز گیاهان برای رشد سالم و موفق است پتاسیم است.
سطح ایده آل این ماده چیزی در بازه ۲۰ تا ۵۰ ppm است که البته با افزایش این مقدار تا ۱۰۰ ppm نیز مشکل خاصی در آکواریوم ایجاد نخواهد شد.
برای اضافه کردن این درشت مغذی به صورت هفتهای درصورتیکه آکواریوم شما دارای سطح نور بالا و سیستم CO2 است چیزی در حدود ۲۰ ppm و در آکواریوم با نور کم و فاقد سیستم CO2 مقداری نزدیک به ۱۰ ppm را پیشنهاد میکنیم.
منیزیم (Mg):
در آب شهری به صورت یون منیزیم Mg2+ یافت میشود که گیاهان آکواریومی بهراحتی قادر به جذب آن هستند.
منیزیم بهعنوان هسته مرکزی سازنده کلروفیل و تنها عنصر فلزی موجود در کلروفیل گیاهان میباشد و به همین خاطر نیز در رشد، فتوسنتز گیاهان آکواریومی و تولید آنزیم خاص برای جذب دیگر مواد نقش بسزایی را ایفا میکند.
در آب شهری به مقدار کافی یون منیزیم (در حدود ۵ تا ۱۰ ppm) وجود دارد و با سیفون و تعویض آب میتوانید مقدار موردنیاز منیزیم گیاهان آکواریومی خود را در صورتی که سطح CO2 محلول در آب شما و تراکم گیاهان آکواریوم شما متوسط و یا پایین است تأمین نمایید.
در صورت کمبود این ماده در آب آکواریوم شما بهزودی شاهد نقطههای زرد رنگ بر روی برگهای گیاهان خواهید بود که در صورت تأمین نکردن منیزیم نقطههای زرد رنگ به سوراخ تبدیل شده و پس از مدتی افزایش ریزش برگها را شاهد خواهید بود.
گوگرد (S):
گوگرد نیز در کنار دیگر عناصر معرفی شده برای تشکیل کلروفیل، فتوسنتز، تنفس، استفاده از فسفر و جذب سایر مواد مغذی در گیاهان ضروری است.
سطح گوگرد محلول در آب لوله کشی بهصورت سولفات برای رشد گیاهان آکواریومی کافی میباشد.
با تجزیه باقی مانده غذای ماهی و قسمت مرده گیاهان نیز مقدار موردنیاز گیاهان شما را به این ماده برطرف میکند. و تقریباً در تمامی کود محلول در آب که به صورت یکجا عرضه میشوند مقدار کمی گوگرد نیز استفاده میشود.
کلسیم (Ca):
در صورتی که آب در دسترس شما خیلی سبک نباشد معمولاً این ماده نیز همانند گوگرد به اندازه کافی در آب وجود دارد و با تعویض منظم مقداری از آب آکواریوم خود میتوانید مقدار مورد نیاز گیاهان آکواریومی که در حدود ۲۰ تا ۳۰ ppm میباشد را تامین کنید.
براثر کمبود کلسیم در آکواریوم گیاهی به زودی شاهد تغییراتی مانند تغییر رنگ ریشه گیاهان به قهوهای سوخته و پیچ خوردن برگ تازه روییده خواهید بود که پس از مدتی در صورت محیا نشدن مقدار کلسیم مورد نیاز پوسیدگی گیاه رخ خواهد داد.
شن و سنگ آهکی در کف آکواریوم باعث افزایش تدریجی کلسیم در آب آکواریوم خواهد شد همچنین کود شرکتی مرغوب نیز تا چند سال خیال شما را در رابطه با کمبود کلسیم با تنظیم سختی آب راحت میکند.
از مهمترین ریز مغذی ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کلر (Cl):
این ریزمغذی در مقدار خیلی کم برای رشد گیاهان ضروری است و به همین دلیل نیز جزو ریز مغذیها دسته بندی میگردد.
مقدار مورد نیاز آکواریومهای گیاهی از این ماده در آب لوله کشی وجود دارد و با تعویض آب به صورت دورهای میتوانید این مقدار را فراهم نمایید.
از شما دعوت می کنیم مقاله های زیر را هم مطالعه کنید.
راه اندازی آکواریوم پلنت
مس (Cu):
یکی از سمیترین عناصر در محیط آبی است ولی با این وجود برخی از گیاهان آبی به مقدار خیلی کم از این ریز مغذی برای انجام واکنشهای آنزیمی نیاز دارند.
نکته مهم : سطح بالای مس در محیط آبی از جذب آهن و منگنز توسط گیاهان جلوگیری کرده و باعث بروز علائم کمبود هر یک از این عناصر خواهد شد و به دلیل سمی بودن مس برای آبزیان معمولاً در اکثر کودهای محلول در آب و پودری مخصوص آکواریوم از مس استفاده نمیشود.
مولیبدن (Mo):
برای رشد موفق گیاه آبی نیاز به مقدار بسیار ناچیزی از این عنصر وجود دارد.
مولیبدن نیز مانند دیگر ریز مغذی در اکثر کودهای جامع تولیدشده برای آکواریوم گیاهی کامل که معمولاً با نام مولتی در بازار عرضه میشوند در کنار دیگر مواد مغذی وجود دارد.
بور (B):
غلظت بور در آب شیرین سطح این ماده باید در حدود ۰.۱ تا ۰.۵ میلیگرم در لیتر برای رشد گیاهان باشد.
اهمیت بور (Boron) با اثرات مخرب ناشی از کمبود این ماده مشخص میگردد که میتوان به دفورمه شدن و یا از بین رفتن ریشه، برگ و ساقههای گیاهان آکواریومی همانند کمبود کلسیم اشاره نمود.
مهمترین نقش این عنصر در انتقال قند به مناطقی با رشد سریع میباشد و همچنین در واکنش احیای آنزیمی آهن بهصورتی که برای گیاه توسط ریشهها قابلاستفاده شود دخیل میباشد.
کمبود بور باعث کاهش جذب مواد مغذی مثل منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فسفات که نقش بسزایی در رشد گیاه دارند میشود.
برای متابولیسم کربوهیدرات و تنظیم مقدار رشد گیاه، روی (Zinc) ضروری میباشد که مقدار مناسبی از آن در آب لوله کشی و یا کود آکواریوم گیاهی مولتی وجود دارد.
آهن(Fe):
در فتوسنتز و تنفس گیاهان کاربرد دارد و اولین کودهای مخصوص آکواریوم گیاهی که به صورت تجای به بازار عرضه شدند. کود آهن بود.
در صورت پایین بودن سطح آهن در آب آکواریوم گیاهی شما برگ تازه روییده رنگ پریده و زرد میشوند با اینکه رگهای مرکزی برگ سبز هستند و کاهش رشد مشهود است.
برای رشد بهتر ، شادابی و زیبایی گیاهان آکواریوم پیشنهاد میکنیم به صورت دورهای (هفتگی – ماهیانه) و یا پس از تعویض آب از کود حاوی آهن استفاده کنید.
به صورت معمول مقدار ۰.۲ الی ۱ ppm محلول در آب از این عنصر برای آکواریوم گیاهی مناسب میباشد.